Public Health, Stakeholders

Budowanie pomostu pomiędzy badaniami behawioralnymi a praktyką w celu poprawy zdrowia

Katherine Brown, University of Hertfordshire, United Kingdom

Treść tego wpisu na blogu została częściowo zaczerpnięta z moich doświadczeń w pracy na dwóch etatach: na uniwersytecie i w samorządowym wydziale zdrowia publicznego, gdzie miałam okazję wykorzystać w praktyce swoje umiejętności w zakresie badań, opracowywania interwencji i ich ewaluacji.

Niezależnie od tego, czy zamawiasz, zarządzasz, projektujesz czy dostarczasz usługi zdrowotne, istnieje duże prawdopodobieństwo, że istnieje przynajmniej jedno zachowanie, które użytkownicy usług muszą zmienić, aby usługi te osiągnęły zamierzone cele. Dzieje się tak dlatego, że niezależnie od tego, na jaką chorobę  jest ukierunkowana ta usługa, tzn. czy jest to choroby zakaźna (np. grypa, Covid-19, gruźlica, zakażenia przenoszone drogą płciową), czy niezakaźna (np. choroby serca, POChP, cukrzyca typu 2, otyłość), sposób zachowania ludzi przyczynia się do ogólnego obciążenia tymi chorobami. Nie oznacza to, że należy obwiniać ludzi za ich zły stan zdrowia i uważać, że tylko oni są odpowiedzialni za własne zdrowie i samopoczucie. Wręcz przeciwnie! Stan zdrowia danej osoby jest także konsekwencją uwarunkowań genetycznych, biologicznych, społecznych i środowiskowych. Uwzględnienie tych czynników ma kluczowe znaczenie dla poprawy i ochrony zdrowia.

(more…)

Communication, Implementation

Utracone (i odnalezione) w tłumaczeniu: efektywna komunikacja z pacjentem 

Zuzana Dankulincova, Pavol Jozef Safarik University, Słowacja

Chociaż większość badaczy jest świadoma, że upowszechnianie wyników badań jest częścią ich odpowiedzialności etycznej wobec uczestników badań (i pragnienia, aby wyniki ich badań miały jasne praktyczne implikacje), droga od dowodów naukowych do ich wdrożenia może być długa. Wiedza naukowa nie zawsze jest stosowana w codziennej praktyce, a jeśli już, to zazwyczaj niespójnie lub niesystematycznie.

Dlaczego tak się dzieje? Sama liczba badań, interwencji i zaleceń może być przytłaczająca dla pracowników opieki zdrowotnej. Przeglądając badania naukowe i wynikające z nich rekomendacje, należy się zatem zastanowić się, na ile są one adekwatne do warunków lokalnych. Czy kontekst opisany w zaleceniach jest porównywalny z Twoim? Czy masz to, czego potrzebujesz, aby wdrożyć zalecenia, czy też brakuje Ci potrzebnych zasobów i umiejętności? Czy Twoi pacjenci mają to, czego potrzebują do wdrożenia zaleceń? Nawet najlepiej zaprojektowana i najbardziej obiecująca interwencja nie będzie bowiem skuteczna bez  “dopasowania” do pacjentów i otoczenia. Na przykład, problematyczne jest proponowanie interwencji typu e-zdrowia osobom nie posiadającym ani smartfonów, ani komputerów lub też osobom o niskich kompetencjach cyfrowych.

(more…)

Self-regulation, Stress

Robić czy nie robić: znaczenie przerw w pracy w ochronie zdrowia

By Julia Allan, Aberdeen University, Scotland

 

Współczesne życie jest szybkie. Żyjemy w świecie cyfrowym, który jest coraz częściej “włączony” i, w którym rzadko zdarzają się okresy prawdziwego wytchnienia od pracy. Wiele osób regularnie pracuje przez długie godziny, co jest szczególnie widoczne w przypadku pracowników ochrony zdrowia, świadczących usługi medyczne na pierwszej linii frontu. W kontekście opieki zdrowotnej godziny pracy i wymagania są zazwyczaj wysokie, zmiany rutynowo przekraczają 8 godzin “normalnego” dnia pracy, a wymagania mogą mieć charakter ciągły. Jeśli wielu pacjentów wymaga pilnej opieki, pracownicy ochrony zdrowia są zobowiązani ją zapewnić, niezależnie od tego, jak bardzo byli zajęci i jak długo pracowali. W związku z tymi wysokimi wymaganiami w placówkach ochrony zdrowia bardzo często nie ma przerw w czasie pracy – na przykład według doniesień 1 na 10 pielęgniarek nigdy nie robi sobie porządnej przerwy, a 1 na 3 rzadko lub wcale nie robi przerw na posiłek podczas zmiany.

(more…)

Automaticity, Behavioural theory, E-health, Habit, Motivation

Powiązanie słonia z jeźdźcem: Rola motywacji

António Labisa Palmeira, CIDEFES – Universidade Lusófona, Portugal; ISBNPA Executive Director  

Długotrwała motywacja do zachowań związanych ze zdrowiem może mieć różne źródła. Naukowcy behawioralni wciąż próbują je połączyć. Na przykład, biegam prawie codziennie i robię to od ponad 30 lat. Jak i dlaczego udało mi się utrzymać tą aktywność. 

Daniel Kahnemann zasugerowałby, że w grę wchodzą dwa systemy motywacyjne: system 1, który obejmuje instynkty i emocje, oraz system 2, który jest celowy i świadomy. Mógłby on twierdzić, że system 2 skłania mnie do biegania, ponieważ jestem świadoma/y korzyści zdrowotnych płynących z ćwiczeń. Z drugiej strony Ed Deci może zasugerować, że mam wewnętrzną motywację do biegania i robię to, ponieważ jest to zgodne z moimi wartościami i z własnym Ja, a także dlatego, że sprawia mi to przyjemność.

(more…)

E-health, Interventions

Twoja interwencja, Twój sposób! Krótkie interwencje poznawcze

Katarzyna Cantarero, Uniwersytet SWPS, Polska

Subiektywny dobrostan jest funkcją tego, z czym się urodziliśmy, sytuacji, które pojawiają się w naszym życiu, oraz (na szczęście!) tego, co świadomie robimy. Wielu badaczy sprawdzało, co może skutecznie poprawić nasze funkcjonowanie psychiczne. Krótkie interwencje nakierowane na zmianę oceny sytuacji mogą być jednym z takich narzędzi pomocnych we wzmacnianiu dobrostanu.

Badania wykazują, że krótkie zadania pisemne (np. pisanie list lub listów wdzięczności) mogą poprawić dobrostan psychiczny. W zakrojonym na szeroką skalę badaniu naukowcy z 87 krajów wykazali, że proste interwencje polegające na przewartościowaniu  sytuacji (tj.  zmiana sposobu jej odczuwania lub skupienie się na jej pozytywnych stronach) zwiększyły pozytywne emocje podczas pandemii COVID-19. Ocenianie wydarzenia, które jest potencjalnie stresujące, może być pomocne w wyciąganiu z niego korzyści. Podczas takich zadań związanych z oceną sytuacji, osoby samodzielnie wyszukują bowiem argumentów na rzecz jej aspektów pozytywnych.

(more…)

E-health, Mental Health

Prowadzenie poradnictwa psychologicznego poza gabinetem: Obiecujący potencjał technologii mobilnej

Egon Dejonckheere & Peter Kuppens, KU Leuven, Belgium.

Pomoc psychologiczna i psychoterapia w przeważającej mierze nadal odbywa się w gabinecie terapeutycznym. Jednak po jego opuszczeniu pacjenci mają czasem trudność z podjęciem nowych wyzwań, wykorzystaniem szansy na poprawę i wdrożeniem tego, czego nauczyli się podczas sesji. Dowody naukowe wskazują, że praktyka terapeutyczna może wiele zyskać na bezpośrednim dostępie do informacji o tym, co dzieje się w codziennym życiu klientów. Te informacje sprzyjają identyfikacji efektywnych sposobów interwencji i pozwalają skutecznie wypełnić lukę pomiędzy tym, co ma miejsce podczas sesji w gabinecie a prawdziwym życiem.

(more…)

Assessment, Communication, Coping, Illness representation

Pomaganie pacjentom w radzeniu sobie z chorobą: poznawcze reprezentacje choroby mają znaczenie

 Yael Benyamini, Tel Aviv University, Israel i Evangelos C. Karademas, University of Crete, Greece

Anna i Maria są zdrowymi 45-letnimi kobietami, mieszkającymi w dużym europejskim mieście. Każda z nich zna kilka osób, które zachorowały na COVID-19, każda z nich ciągle słyszy i czyta o tej chorobie. Anna uważa ją za bardzo poważną i jest bardzo zaniepokojona tym, że jeśli na nią zachoruje, to ze względu na swój wiek wyzdrowieje, ale prawdopodobnie będzie cierpiała z powodu długotrwałych, uciążliwych objawów. W miarę możliwości pracuje w domu, nigdy nie wychodzi na zewnątrz bez maseczki i czeka na kolejną dawkę szczepionki.

(more…)

Coping, Social Support, Stress

Jak nowe spojrzenie na stres może pomóc w uspokojeniu zmartwionego umysłu

Bart Verkuil, Department of Clinical Psychology, Leiden University, The Netherlands and PEP Group, Noordwijk, The Netherlands.

“A co jeśli dostanę zakażenia i wyląduję w szpitalu?” “Co będzie, jeśli za kilka miesięcy nie będę mógł zapłacić rachunków?” “Jaki wpływ będzie miał lockdown na zdrowie moich dzieci?”

Zagrożenie ze strony koronawirusa ma ogromny wpływ na nasze życia. Aby określić niezbędne środki ostrożności oraz oszacować ryzyko, naukowcy wykorzystują modele statystyczne pozwalające na uzyskanie obrazu rozprzestrzeniania się wirusa. To z pewnością pomaga w uzyskaniu kontroli nad samą pandemią. Co ciekawe, my jako pojedyncze jednostki działamy podobnie do naukowców, ale w sposób bardziej automatyczny. Nasze umysły mogą być uważane za “maszyny przewidujące”, stale szacujące stopień zagrożenia zarażeniem, utratą pracy lub krytyką. Istnieją jednak duże różnice w sposobie, w jaki ludzie szacują to ryzyko, a dla niektórych te szacunki prowadzą w efekcie do silnych zmartwień.

(more…)

Patient engagement

Jeśli medycyna jest grą zespołową, to pacjenci też powinni w nią grać: psychologiczne spojrzenie na zaangażowanie pacjentów

Graffigna, Università Cattolica del Sacro Cuore, Italy

Pracownicy służby zdrowia na wszystkich etapach świadczenia usług muszą współpracować i koordynować swoje wysiłki, aby system opieki zdrowotnej funkcjonowały efektywnie. Innymi słowy, medycyna wymaga pracy zespołowej, by odnieść sukces. Jeśli zgadzamy się z tą zasadą, to – posługując się metaforą sportową – pacjent również powinien być traktowany jako zawodnik drużyny!

Koncepcja zaangażowania pacjenta uwzględnia odgrywanie przez niego specyficznej roli, co stanowi istotny element zwiększania skuteczności i trwałości opieki zdrowotnej.

(more…)

Communication, Incentives, Motivational interviewing, Social Support

Jak wspierać pacjentów w utracie wagi i radzeniu sobie z cukrzycą 2 typu

Leah Avery – Teesside University, UK.

Cukrzyca typu 2 uważana była za schorzenie postępujące, z nieuchronną koniecznością stosowania insulinoterapii, jednak badania dotyczące zmiany stylu życia podważają tę pesymistyczną prognozę. Częstość występowania cukrzycy typu 2 stale wzrasta, w związku z czym rośnie również liczba doniesień z badań naukowych potwierdzających istotną rolę diety i zmiany sposobu odżywiania w skutecznym radzeniu sobie z tym schorzeniem.

Podejścia dietetyczne zasadniczo można  podzielić na dwa nurty. Pierwszy z nich, koncentruje się na tym, co jemy, na ilości spożywanych węglowodanów, optymalizacji  metabolizmu i kontroli glikemii poprzez powolną i stałą utratę masy ciała. Drugie podejście koncentruje się na  znacznym ograniczeniu ilości dostarczanych kalorii w celu szybkiej utraty wagi (dieta niskokaloryczna).

(more…)