Automaticity, Habit, Routines

Eski alışkanlıklar zor ölür: İstenmeyen alışkanlıkları bırakmak

Annabel Stone ve Phillippa Lally, Surrey Üniversitesi, Birleşik Krallık

Yeni yıl genellikle değişim hedeflediğimiz, yeni alışkanlıklar edinmeye ve kötü alışkanlıklarımızı geride bırakmaya kararlı olduğumuz bir zamandır. Tozlanmış spor ayakkabılarımızı çıkartır, alışveriş sepetimizi taze meyve ve sebzelerle doldururuz… “Yeni yıl, yeni ben” diye düşünmeyen insan var mıdır? Ama bir ay geçtikten sonra neden ayakkabılarımız sadece iki kez gün yüzü gördü ve meyveler küflenmeye başladı? Görünüşe göre kötü alışkanlıklarımız bizimle birlikte yeni yıla giriyor. (more…)

Brief behavioural intervention, Communication, Interventions, Physical activity

Her Sağlık Hizmeti Danışmanlığını Değerlendirmek: Sağlık Hizmetlerinde Fiziksel Aktiviteyi Teşvik Etmek

Amanda Daley, Loughborough Üniversitesi, Birleşik Krallık

Birleşik Krallık ve İrlanda’da, “Making Every Contact Count” (Her Teması Değerlendirmek) inisiyatifi, sağlık profesyonelleri ve hastalar arasında her gün gerçekleşen binlerce görüşmeyi, sağlıklı davranış değişikliklerini teşvik etmek için kullanmayı amaçlamaktadır. Bu girişim, sağlık profesyonellerinin rutin uygulamaları sırasında hastalara kısa süreli sağlık davranışı değişikliği müdahaleleri sunmalarını sağlamak için oluşan fırsatları değerlendirmelerine yardımcı olur. “Making Every Contact Count” yaklaşımının başarısı, sağlık profesyonellerinin her gün bu tür görüşmelerde bu konuları ele almaya istekli olmalarına bağlıdır.

Bu yaklaşım herkesi kapsayan, spesifik sağlık profesyonelleri, sağlık hizmetleri veya hastalarla sınırlı değildir. Bu nedenle “Making Every Contact Count” sağlık eşitsizliklerini azaltabilir, çünkü bütün hastaları kapsayan bir destek sisteminin oluşturulması hedeflenmektedir. (more…)

Cancer, Fear

What if it comes back? The question that is on the minds of those who experienced cancer treatment and their loved ones

By Gozde Ozakinci, University of Stirling 

Cancer is very much associated with scary statistics. For instance, like the one ‘1 in 2 people will develop some form of cancer in their lifetime’.  But there are encouraging developments too that suggests that cancer survival rates are improving.  The last count in 2018 suggests that there are nearly 44 million people who survived the cancer diagnosis and treatment in the world. This is welcome news to those who have experienced cancer diagnosis and treatment. 

The improvement in survival rates also means that more and more people live with the consequences of cancer treatment. One of these consequences is experiencing fears about cancer coming back. In the literature, it is defined as “fear, worry, or concern relating to the possibility that cancer will come back or progress” and recognised widely as one of the most significant issues that impact on the quality of life of those living after a cancer diagnosis.  (more…)

Communication

Organ Bağışını Etkileyen Faktörler

Dr. Lee Shepherd, Northumbria Üniversitesi, Birleşik Krallık, Profesör Ronan E. O’Carroll, Stirling Üniversitesi, Birleşik Krallık & Profesör Eamonn Ferguson, Nottingham Üniversitesi, Birleşik Krallık

Ölü organ naklinin insanlar için bir can simidi sağladığı birçok hikaye vardır. Her bir ölü organ bağışçısı, dokuz kişinin hayatını değiştirebilir. Ancak nakil için yeterli organ bulunmamaktadır. Bu kıtlık, uzun bekleme listelerine ve insanların organ alamadan ölmesine neden olmaktadır. Bu nedenle, birinin öldüğünde organlarını bağışlama olasılığını etkileyen faktörleri anlamamız gerekiyor.

(more…)

Dyadic interventions, Goal setting, Physical activity, Social Support

“Fancy a wee walk?” – Dyadic behaviour change support for walking after stroke

By Stephan Dombrowski, University of New Brunswick, Canada

Walking away from death

Walking is one of the most basic forms of human movement and is associated with a plethora of health benefits. Evidence suggests that those who walk more, are less likely to die prematurely, suggesting that it is possible to walk away from death (at least for a while).

Walking and stroke

Walking as a form of physical activity behaviour is particularly helpful for individuals with stroke, a leading cause of adult disability. Regular physical activity post stroke can reduce the risk of a stroke reoccurring, help with recovery and improve overall functioning, health, and wellbeing. However, people with stroke spend around 75% of waking hours sitting, more than their age-matched peers. Yet, walking is one of the most attainable forms of PA post stroke – 95% of individuals can walk 11 weeks following a stroke. In addition, walking is a preferred form of physical activity for people with stroke who consider it accessible, enjoyable and often sociable. The key question is how to support people with stroke to walk more? (more…)

Acceptance and Commitment Therapy, Covid, Health Psychology, Mental Health, Public Health

Kabul ve Kararlılık Terapisi: Long COVID ile yaşayanlar için umut verici bir yaklaşım

Amy Barradell , Leicester NHS Trust Üniversite Hastanesi

Long-COVID sizin için ne anlama geliyor?

Coronavirüs 2019’a (COVID-19) yakalanan bir grup insan, akut enfeksiyonun ardından 4 haftadan fazla bir süre boyunca zayıflatıcı semptomlar yaşamaya devam etti. Genellikle hem fiziksel (örneğin nefes darlığı, yorgunluk) hem de psikolojik (anksiyete, bilişsel bozukluklar gibi) belirtiler bildirdiler. Bu semptomları yaşayanlar buna ‘Long-COVID’ diyor.

(more…)

Behavioural theory

Davranış değiştirme tekniklerini uygulamaya aktarmak: Mevcut araçları kullanmak

Marta Moreira Marques, Lizbon NOVA Üniversitesi, Portekiz

Davranış değiştirme teknikleri, davranış değiştirme müdahalelerinin yapı taşlarıdır. Birinin fiziksel aktivitesini artırmaya, sigarayı bırakmaya veya ilaç listesine daha iyi uyum sağlamasına yardımcı olmaya çalışıyor olsanız da, davranış değiştirme teknikleri elinizdeki araçlardır. Ortak davranış değiştirme teknikleri arasında hedef belirleme, kendini takip etme, bir davranış hakkında bilgi verme ve duyguları yönetme gibi şeyler bulunur.

(more…)

Communication

Etkili risk iletişimi, davranış değişiminden daha fazlasıdır: Kişisel risk değerlendirmeleri

Victoria Woof ve David French, Manchester Sağlık Psikolojisi Merkezi, Manchester Üniversitesi, Birleşik Krallık

Geçmişten bugüne tıpta ve sağlık psikolojisinde sağlık profesyonelleri, hastalıkları önlemek amacıyla hastalara kişiselleştirilmiş hastalık risklerinden bahsederler. Risk iletişiminin sağlık davranışındaki değişimleri kolaylaştırdığı durumlarda, potansiyel olarak hastalık gelişimini azaltabilir ve hastalıkları tedavi edilebilir bir aşamadayken teşhis edilebilir hale getirir. Örneğin kardiyovasküler hastalık riskinden bahsederek bu riski azaltmak için fiziksel egzersiz ve sağlıklı beslenme teşvik edilebilir. Ancak hastalık riski hakkında bilgi verirken dikkate alınması gereken başka amaçlar ve sonuçlar da vardır. Ayrıca sağlık profesyonellerinin ve hastaların, veya toplumun hedefleri her zaman uyumlu olmayabilir. Bilinçli seçimleri kolaylaştırmak, uygun duygusal tepkiler vermek ve davranış değişimini motive etmek için risk iletişiminin birkaç ilgili hedefi tanımlanmıştır. (more…)

Motivation, Planning, Stress

İş becerikliliği ile işyerinde sağlıklı kalmak

by Janne Kaltiainen and Jari Hakanen, Finnish Institute of Occupational Health, Finland

İşimin hangi kısımlarını motive edici, çekici ve sağlığıma yararlı olarak görüyorum? Bunları daha da fazlalaştırmak için neler yapabilirim?

Akciğer kanseri teşhisi alan ve işinde oldukça profesyonel bir bilir kişi haline gelen bir hemşire, iş yerinde stresli, biraz da sıkılmış ve monotonluk hissetmeye başladıktan sonra kendine bu soruları sormaya başladı. Bu soruların cevapları, onun daha genç iş arkadaşlarına akıl hocalığı yapmasını, işiyle alakalı daha yetkin hissetmesini ve iş arkadaşlarına daha bağlı hissetmesini sağladı. Ayrıca günlük yaşam rutininde de bir anlam bulmaya başladı. İşini yapış şekline dair gerçekleştirdiği bu küçük değişiklik, iş hayatındaki iyi oluşunu geliştirdi ve daha önemlisi, hastanenin genel işleyişine ve etkinliğine de zarar vermedi. Aksine, iş arkadaşları bu akıl hocalığıyla birlikte daha desteklenmiş hissetti ve iş ortamındaki genel atmosfer iyileşti.  

(more…)

Public Health, Stakeholders

Sağlığı iyileştirmek için davranışsal araştırmalar ile uygulama arasında iş birliği kurmak 

Katherine Brown, University of Hertfordshire, United Kingdom

Bu blog yazısının içeriği kısmen araştırmalarımdan, müdahale geliştirme ve değerlendirme becerilerimin uygulamaya dökme fırsatım ile üniversitede ve devlet halk sağlık departmanı arasında ikiye bölünmüş halde çalışırken edindiğim deneyimlerden alınmıştır.

Sağlık hizmetleri görevlendirmesinde, yönetiminde, bu hizmetleri düzenleyen kişiler arasında veya hizmeti veren kişiler arasında da olsanız, hizmetin hedeflerine başarılı bir şekilde ulaşması için hizmeti kullanan kişilerde değişmesi gereken en az bir davranış olması ihtimaldir. Bu hizmet hedefleri, hastalık veya hastalıklar ne olursa olsun, bulaşıcı da olsa (örneğin, grip, Covid-19, tüberküloz, cinsel yolla bulaşan hastalıklar) bulaşıcı olmasa da (örneğin, kalp rahatsızlıkları, KOAH, tip 2 diyabet, obezite) insanların davranış türleri genel hastalığın yükünü etkiliyor. Bu, insanların hastalıkları için suçlanmaları gerektiği ve sadece onların iyi oluşlarından ve sağlıklarından sorumlu oldukları anlamına gelmiyor. Hatta tam tersi! Bir insanın sağlık durumu, aynı zamanda genetik, biyolojik, sosyal ve çevresel etkenlerin sonucudur. Sağlığın iyileştirilmesi ve korunma için bu faktörler önemlidir.

(more…)