Uygulamacılara sağlıklı iletişim becerilerini öğretme

Posted Sebastian PottHoffPosted in Communication, Goal setting

Yazar: Wendy Lawrence, University of Southampton

Bugünlerde toplumda rastlanan tüm ölüm ve hastalıkların ana nedenlerini, hayat tarzı seçimlerimiz etkilemektedir. Bu yüzden, sağlık davranışlarını geliştirmek adına büyüyen bir ilgi mevcuttur. Özellikle sağlık, sosyal, ve toplum sağlığı sektöründe çalışan ön safhadaki uygulamacılar, davranış değişikliğini destekleyecek anahtar kaynaklardırlar. Rutin randevuların var olması her hafta davranış değişikliği ile alakalı iletişim başlatma olanağı sunmasına rağmen birçok uygulamacı davranış değişikliğini destekleyecek yeterli bilgi ve becerilerden yoksun olduğunu hissetmektedir. Bu hissiyat, sigara, kilo kaybı veya alkol alımı gibi hassas konularda danışanlarımız veya hastalarımızla iletişime geçme konusunda, uygulamacılar olarak bizlerin kendimize olan güvenimizi düşürebilmektedir. (more…)

Yemek yada yememek, işte asıl soru bu: Sağlık psikolojisi uygulamacıları bireylere yiyecek güvenliği sağlama konusunda ne şekilde yardımcı olabilirler?

Posted Sebastian PottHoffPosted in Automaticity, Habit, Self-efficacy

By Barbara Mullan, Curtin University, Australia

Problemin boyutu

Dünya çapında her yıl on insandan biri (yaklaşık 600 milyon insan) bozuk yiyecek tüketiminden dolayı hasta olmakta, 420,000 kadar insan ise sırf bu yüzden hayatını kaybetmektedir. Bu vakaların meydana geldiği yerler, coğrafi açıdan büyük  farklılıklar göstermektedirler; Afrika, Güneydoğu Asya, ve Doğu Akdeniz bölgeleri, besin kaynaklı hastalıkların yükünü en çok taşıyan ülkeler arasında yer alır (besin kaynaklı hastalıklar hakkında daha fazla bilgiyi buradan bulabilirsiniz). Coğrafi farklılıkların yanında besin kaynaklı hastalıklardan sorumlu olan bileşenler arasında da büyük farklılıklar görülmektedir (örn. virüsler, bakteriler, ve parazitler).

(more…)

Hamile kadınların sigarayı bırakmalarına yardımcı olmak: Birleşik Krallık’taki en iyi uygulamaların paylaşımı

Posted Sebastian PottHoffPosted in Financial Incentives, Smoking cessation

Felix Naughton, East Anglia Üniversitesi, Birleşik Krallık

Sigara içen kadınların 25-50%’si hamile olduklarını öğrendikten sonra sigarayı bırakıyor. Peki diğerleri hamilelikleri boyunca neden sigara içmeye devam ediyor?

Hamilelikte sigara içmenin zararlı olduğunu bilmiyorlar mı? Genellikle biliyorlar. Birleşik Krallık’taki araştırmalardan biri, sigarayı bırakmaya hem motive olmuş hem de bırakma konusunda isteksiz olan hamile kadınların % 99’unun ‘hamilelik sırasında sigara içmek bebeğime ciddi zarar verebilir’ ifadesine bir dereceye kadar katıldıklarını ve yaklaşık % 75’inin bu ifadeye çok fazla veya aşırı derecede katıldığını göstermiştir. Fakat sadece % 10’undan azı 12 hafta sonra sigara kullanmamıştır. Hamilelikte sigara içmeye yönelik güçlü ‘zarar inancına’ sahip kişiler arasında bırakma girişimi ihtimali daha yüksek olsa da, bu inancın sigarayı bırakma şansını artırdığı görülmemiştir.

(more…)

Temel bakımda kısa ve öz alkol tavsiyesi iletilmesini geliştirme: Muayene masasının her iki tarafından görüşler

Posted Sebastian PottHoffPosted in Assessment, Brief behavioural intervention, Goal setting, Habit, Planning

By Amy O’Donnell, Newcastle University, UK

Son dönemlerde Avrupa’nın bazı bölgelerinde özellikle genç bireyler arasında, alkol tüketimi oranlarında düşüş saptanmıştır. Buna rağmen aşırı alkol tüketimi sağlıksız yaşam ve erken ölüm konularında başlıca risk faktörü olmaya devam etmektedir. Yoğun alkol kullanımına sahip olanlara, özellikle temel sağlık alanında çalışan klinisyenler olarak (örn., pratisyen hekimler veya hemşireler) kısa ve öz tavsiyeler sunmak, bireylerin tükettiği alkol miktarında düşüş sağlayabilir.  Kısa ve öz alkol tavsiyesi, kanıta dayalı, kısa ve yapılandırılmış iletişim içerip, zarar riskini azaltmak adına hastayı alkol tüketimi davranışında değişimi düşünmeye motive edip desteklemektedir. Henüz bu tarz bir iletişimin ana noktalarını belirleyememiş olsak da, hastanın alkol tüketimine kişiselleştirilmiş geri bildirim sağlamak ve hastayı alkol alma davranışını takip etmesi adına teşvik etmek, oluşturulacak müdahalenin verimli parçaları olarak görünmektedir.  

(more…)

Evde kalırken sağlıklı olmak

Posted Sebastian PottHoffPosted in Acceptance and Commitment Therapy, Coping, Habit, Mental Health, Planning, Routines, Self-monitoring, SMART Goals

By Dr Federica Picariello and Professor Rona Moss-Morris, King’s College London, the UK.  

COVID-19 pandemisi ardından, günlük yaşam dünya çapında dramatik bir şekilde değişti ve belirsizlik geleceğimizi ele geçirdi. COVID-19 yayılımını yavaşlatmak adına ihtiyaç duyulan ani ve acil yaygın davranış değişikliklerinin ötesinde (örn., izolasyon, sosyal mesafe, karantina), erken müdahele ve uzun süreli hasarları azaltmak adına zihinsel ve fiziksel sağlıkta dikkate alınmalıdır. 

(more…)

Sağlık davranışlarını uzun süre nasıl sürdürebiliriz?

Posted Sebastian PottHoffPosted in Habit, Motivation, Self-monitoring, Self-regulation

By Dominika Kwasnicka, SWPS University, Poland and University of Melbourne, Australia

Sağlık promosyonu programlarının esas amacı uzun süreli değişimi teşvik etmektir. Bu teşvik sürecinde sağlık profesyonelleri rol oynayıp sağlık sonuçlarını geliştirmek ve davranış değişikliğini sürdürmek adına hastalara yardımcı olabilirler. Davranış değişikliğini başlatmanın zor olduğunu ve bu değişikliği uzun vadede sürdürebilmenin daha da zor olabileceğini biliyoruz. Sağlık psikolojisinde yer alan en büyük sorulardan biri, sürdürülebilirliğin neden bu kadar zor olduğudur. 

(more…)

Devekuşu olmaktan vazgeçin! İnsanlara ilerlemelerini takip etmeleri için yardım etmenin yararları

Posted Sebastian PottHoffPosted in Self-monitoring

By Thomas L. Webb, Department of Psychology, The University of Sheffield, the UK

Şeker miktarını azaltarak 10 kg kaybetmeye dair olan hedefiniz nasıl gidiyor? Muhtemelen, cevabı ya bilmiyorsunuzdur yada bilmek dahi istemiyorsunuzdur. Bu gibi durumlarda, insanlar devekuşları gibi toprağa kafalarını gömme davranışı sergileme eğilimindedirler. Hedeflerindeki ilerlemeleri takip etmelerini sağlayacak bilgilerden bilinçli bir şekilde kaçınırlar veya bu bilgileri bile bile reddederler. Bu ‘’devekuşu problemine’’ yönelik yapılan bir araştırma, insanların ilerlemelerine dair olan takibi genellikle yapmadıklarını (örn., tartıda tartılmak, satın alacakları yiyeceklerin paketlerini okumak), bunun nedenininse bu takibi yapmanın kendilerini kötü hissettirebileceği olduğunu öne sürüyor (örn., hayal ettiklerinden daha kilolu olduklarını ve buna rağmen çok fazla şeker tüketmeye devam ettiklerinin farkına varıyorlar). Ancak, kuram ve kanıtlar ilerleme sürecini takip etmenin, insanlara mevcut durumları ile arzu ettikleri durum arasındaki farkı tanımlayıp harekete geçmeleri konusunda yardımcı olduğunu göstermektedir. Bundan yapabileceğimiz çıkarım, takipten kaçınmanın, ihtiyacımız olan eylemleri ve bu eylemleri en uygun şekilde nasıl yapabileceğimizi tanımlamayı oldukça zorlaştırdığıdır. Dolayısıyla devekuşu problemi, insanlara ilerlemelerini takip etmelerinde yardımcı olmak ve bu süreçten insanların olabildiğince fayda sağlamasını desteklemek adına sağlık profesyonellerine(ve diğerlerine) olanaklar/imkanlar sunar. Tahmin edeceğiniz üzere, insanları ilerlemelerini takip etme konusunda teşvik etmenin onlara birçok alanda hedeflerine ulaşma konusunda yardımcı olduğuna dair güçlü kanıtlar elde ettik. 

(more…)

Davranış bilimlerinden COVID-19 pandemisine yönelik içgörüler

Posted Sebastian PottHoffPosted in Communication

By Shane Timmons, Economic and Social Research Institute, Ireland

Dünya çapındaki tüm devletler, henüz yeni ortaya çıkmış olan koronavirüsün yayılımını kontrol altına almak adına seferber olmuşlardır. Fakat bu mücadelenin başarı ile sonuçlaması için esas etken faktör bireylerin davranışlarıdır. Dublin’de, Ekonomik ve Sosyal Araştırma Kurumunda yer alan Davranışsal Araştırma Birimi olarak bizler, COVID-19 pandemisine yönelik oluşan tepkiler konusunda bilgilendirme yapmak amaçlı İrlanda Sağlık Bölümü ile birlikte çalışmaktayız. Bu çalışmanın bir parçası olarak, 100’den fazla bilimsel araştırmayı yeniden inceleyerek sağlık psikolojisi pratisyenlerini de ilgilendirecek olan, halk ile en iyi iletişime geçme yollarını test etmeye başladık.  Bu inceleme sırasında, birçok ülkede halk sağlığı mesajının temelini oluşturan üç alan ile alakalı literatüre odaklandık. Bu üç alan; el hijyeni, yüze dokunmak ve izolasyonu içermektedir. Bunun yanı sıra, yardım davranışını ve krizde verimli iletişimi sağlayabilmek konusunda daha geniş literatüre de başvurduk. 

(more…)

Danışanların başa çıkma stratejilerini değerlendirmenin önemi

Posted Sebastian PottHoffPosted in Assessment, Coping

Nadia Garnefski and Vivian Kraaij, Department of Clinical Psychology, Leiden University, The Netherlands

“Rob, HIV virüsü taşıdığını öğrenmişti (olumsuz olay). Bu virüs için tek suçlayacağı kişinin kendisi olduğunu düşünüp (kendini-suçlama) arkadaşları görmekten kaçınıyordu (geri çekilme). Bu durum onu oldukça üzmekteydi.Evde oturduğu zamanlarda, kendini duygularını düşünmekten alıkoyamıyordu (ruminasyon). Ayrıca, başına gelenin tamamen bir felaket olduğu kanaatındaydı. (felaketleştirme). Rob, kendini üzgün hissettiği için, çok az enerjiye sahipti. Bu yüzden, Rob daha fazla geri çekilmekteydi. Bu da onu daha da üzgün yapıyordu. Bu şekilde, Rob sürekli bir düşüşe sürüklenmekteydi.

(more…)

Danışanlarınız savunmacı mı oluyor ? Eğer öyleyse, kendini-doğrulama yardımcı olabilir.

Posted Sebastian PottHoffPosted in Communication, Motivation, Self-affirmation, Self-efficacy

Peter Harris and Ian Hadden, Kendini-Doğrulama Araştırması Grubu, Psikoloji Okulu, Sussex Universitesi, UK

Daha önce normalde yok sayacağınız şeylerle yüzleşmekte isteksizlik yaşadınız mı? Çok sık yemek yeme veya sağlık kontrollerinden kaçınmak belki de sizin için kötü olacak şeylere olan düşkünlüğünüzdendir. Öyleyse, yalnız değilsiniz. Genellikle birçoğumuz oldukça duyarlı ve yetenekli insanlar olduğumuzu düşünürüz. Bu yüzdendir ki, yaptığımız şeyin duyarsız ve yeteneksizce olduğunu duymak oldukça zorlayıcı olabilir. Sonuç olarak, duymak istemediğimiz mesajlara direnç göstermekte hayli yetenekli olabiliriz.

(more…)