Behavioural theory

Het toepassen van gedragsveranderingstechnieken in de praktijk: Gebruik maken van beschikbare tools

Door Marta Moreira Marques, NOVA Universiteit van Lissabon, Portugal

Gedragsveranderingstechnieken zijn de bouwstenen van gedragsveranderingsinterventies. Of je nu iemand probeert te helpen zijn fysieke activiteit te verhogen, te stoppen met roken of zich beter aan een medicatieregime te houden, gedragsveranderingstechnieken zijn de tools die tot je beschikking staan. Veelvoorkomende gedragsveranderingstechnieken zijn onder andere doelen stellen, zelfmonitoring, het verstrekken van informatie over een gedrag en emoties beheren.

(more…)

Communication

Effectieve risicocommunicatie gaat over meer dan verandering in gedrag: laten we het hebben over persoonlijke risico inschattingen

Zorgverleners in de medische en gezondheidspsychologie informeren traditioneel gezien de patiënten over hun persoonlijke ziekterisico met als doel ziekte te voorkomen. Waar risicocommunicatie bijdraagt aan veranderingen in gezondheidsgedrag, kan het mogelijk de ontwikkeling van ziekte reduceren en ziektes op behandelbare stadia opsporen. Bijvoorbeeld door het risico op cardiovasculaire ziekte te communiceren om meer fysieke activiteit te promoten en verbeterde voeding te bevorderen om het risico te verminderen. Er zijn echter andere mogelijke doelen en uitkomsten om in overweging te nemen bij het verstrekken van informatie over ziekterisico’s. Daarbij kan het zo zijn dat de doelen van zorgverleners en patiënten of van het publiek niet altijd op elkaar aansluiten. Verschillende gerelateerde doelen van risicocommunicatie zijn geïdentificeerd, waardoor het faciliteren van geïnformeerde keuzes en het produceren van passende affectieve reacties, als het motiveren van verandering van gedrag.

(more…)

Motivation, Planning, Stress

Goed blijven voelen op werk door baanboetseren

Door Janne Kaltiainen en Jari Hakanen, Finnish Institute of Occupational Health, Finland 

Welke onderdelen van mijn werk vind ik motiverend, boeiend en het meest bevorderlijk voor mijn welzijn? Wat kan ik doen om meer van deze dingen uit mijn werk te halen?

Een verpleegkundige met een lange carrière en veel expertise begon haarzelf dit af te vragen, nadat ze merkte dat ze zich gestrest en verveeld op werk voelde en dat ze het gevoel had dat ze in een sleur zat. De antwoorden van deze vragen leiden haar naar het mentorschap van enkele van haar jongere collega’s. Dit mentorschap zorgde ervoor dat ze zich meer competent voelde in haar werk, meer verbonden was met haar collega’s en ze weer betekenis begon te vinden in haar dagelijkse routine. Deze kleine verandering in haar werkaanpak verbeterde haar werkgerelateerde welzijn, maar daarnaast ook belangrijk gezien, schaadde het de werking en effectiviteit van het ziekenhuis niet. Integendeel, haar collega’s voelde zich beter ondersteund door het mentorschap en de werkatmosfeer verbeterde. 

(more…)

Public Health, Stakeholders

Samenwerking tot stand brengen tussen gedragsonderzoek en de praktijk om de gezondheid te verbeteren 

Door Katherine Brown, University of Hertfordshire, Verenigd Koninkrijk

De inhoud van deze blog is deels ontleend aan mijn eigen ervaringen tijdens het werken in een gesplitste rol tussen een universiteit en een lokale overheidsinstantie voor volksgezondheid, met de mogelijkheid om mijn onderzoek naar interventie ontwikkeling en evaluatie vaardigheden toe te passen in de praktijk.

Of je nou gezondheidsdiensten aanvraagt, beheert, ontwerpt of aflevert, dan is er de mogelijkheid dat er minstens een gedrag is dat uw gebruikers moeten veranderen om uw dienst zo succesvol het doel te kunnen behalen. Dit komt door de manier waarop het gedrag van mensen bijdraagt aan de ziekte zelf, ongeacht of de ziekte(s) waar uw dienst zich op richt overdraagbaar (bijvoorbeeld griep, COVID-19, tuberculose, of SOA’s) of niet overdraagbaar (bijvoorbeeld hartziektes, COPD, type 2 diabetes, obesitas) zijn. Dat wil niet zeggen dat mensen de schuld moeten krijgen van hun eigen slechte gezondheid of dat ze moeten worden gezien als de enige die verantwoordelijk is voor hun eigen gezondheid en welzijn. Juist het tegenovergestelde! De gezondheidstoestand van een persoon is ook het gevolg van genetische, biologische, sociale en omgevingsdeterminanten. 

(more…)

Communication, Implementation

Verloren (en Gevonden) in vertaling: effectieve communicatie met patiënten

Door Zuzana Dankulincova en Pavol Jozef Safarik, Universiteit van Slowakije

Hoewel de meeste onderzoekers zich ervan bewust zijn dat het verspreiden van studieresultaten deel uitmaakt van hun ethische verantwoordelijkheid naar de onderzoeksdeelnemers (en willen dat hun onderzoeksresultaten duidelijke en praktische implicaties hebben), kan de overgang van de bekendheid van bewijsmateriaal tot het wijdverspreide toepassen hiervan veel tijd in beslag nemen. Wetenschappelijke kennis wordt niet altijd toegepast in de dagelijkse praktijk; wanneer dat wel gebeurt, gebeurt dat meestal niet consequent of systematisch

(more…)

Self-regulation, Stress

Maken of breken: Het belang van pauzes in de gezondheidszorg

Door Julia Allen, Aberdeen Universiteit, Schotland

Het moderne leven is hectisch. We leven in een digitale wereld die steeds meer “aan” staat en waarin perioden van echte onderbreking van het werk zeldzaam zijn. Veel mensen werken regelmatig voor lange perioden en dit is met name het geval voor gezondheidswerkers die in de eerstelijnsgezondheidszorg werken. In de gezondheidszorg zijn de werktijden en eisen doorgaans hoog. De diensten duren vaak langer dan de 8 uur van een ‘normale’ werkdag en de eisen op het werk kunnen meedogenloos zijn. Als een ononderbroken reeks patiënten dringende zorg nodig heeft, zijn gezondheidswerkers verplicht die te verlenen, ongeacht hoe druk ze het hebben (gehad) of hoe lang ze al werken. Als gevolg van deze hoge eisen komen gemiste pauzes in de gezondheidszorg zeer vaak voor. Er wordt bijvoorbeeld gemeld dat 1 op de 10 verpleegkundigen nooit een echte pauze neemt en 1 op de 3 zelden of nooit een maaltijd pauze neemt tijdens de dienst.

(more…)

Automaticity, Behavioural theory, E-health, Habit, Motivation

De Olifant koppelen met de Bestuurder: De rol van Motivatie

Door António Labisa Palmeira, CIDEFES, Universiteit Lusófona, Portugal, ISBNPA Executive Director  

Langdurige motivatie voor gezondheidsgerelateerd gedrag kan van verschillende bronnen komen. Gedragswetenschappers zijn nog steeds aan het onderzoeken hoe deze bronnen bij elkaar passen en hoe ze met elkaar in verbinding staan. Bijvoorbeeld, de afgelopen 30 jaar ren ik bijna elke dag. Hoe en waarom heb ik dit patroon onderhouden?

Daniel Kahnemann zou zeggen dat het duale procestheorie een rol speelt: systeem 1 heeft betrekking tot onze instincten en emoties, terwijl systeem 2 meer beraadslagend en bewust is. Hij zou beargumenteren dat systeem 2 mij ingeeft om te rennen, omdat ik bewust ben van de gezondheidsvoordelen die bij dagelijks rennen betrokken zijn. Ed Deci zou echter suggeren dat ik intrinsiek ben gemotiveerd om te rennen en dat ik dit doe omdat het overeenkomt met mijn waardes en mijzelf en omdat ik van rennen geniet. 

(more…)

E-health, Interventions

Uw Interventie, uw manier! Korte waardebepalingsinterventies

Door Katarzyna Cantarero, SWPS Universiteit, Polen

Subjectief welzijn is een gevolg van waar we mee geboren zijn, situaties die in ons leven opduiken en acties die wij (gelukkig!) bewust uitvoeren. Veel onderzoekers hebben onderzocht wat ons psychologisch functioneren effectief kan bevorderen. Korte waardebepaling (of affirmatie) interventies kunnen een nuttig hulpmiddel zijn bij het verbeteren van positieve ervaringen voor mensen. 

Onderzoek toont aan dat korte schrijfopdrachten (bijv. dankbaarheidslijsten of brieven) het psychologisch welbevinden kunnen verbeteren. In een grote multi-lab studie gaven onderzoekers uit 87 landen aan dat eenvoudige herwaarderingsinterventies (d.w.z. verandering van hoe men zich voelt over een situatie of focussen op positieve aspecten van een situatie) positieve emoties stimuleerden tijdens de COVID-19 pandemie. Een waardebepaling van een gebeurtenis die mogelijke stressvol is, kan helpen om voordelen uit deze gebeurtenis te halen. Tijdens deze waardebepalingstaken (appraissal interventions) komen mensen met argumenten over de positieve kant van situaties waarin ze zich bevinden. 

(more…)

E-health, Mental Health

Therapie buiten de kliniek: De veelbelovende kant van mobiele technologie.

Door Egon Dejonckheere & Peter Kuppens, KU Leuven, België.

Veel vormen van therapie en psychotherapie vinden nog steeds hoofdzakelijk plaats in de behandelkamer. Toch hebben de cliënten, wanneer ze de behandelkamer verlaten, soms moeite met het onder ogen zien van hun uitdagingen, actie ondernemen om beter te worden en het toepassen wat ze tijdens de sessies hebben geleerd. Er zijn aanwijzingen dat therapie groot voordeel heeft bij het hebben van directe toegang tot informatie over wat in het dagelijks leven van mensen gebeurd. Zulke informatie kan manieren identificeren om in te grijpen en effectief de kloof tussen sessies en het echte leven te verkleinen.

(more…)

Assessment, Communication, Coping, Illness representation

Patiënten helpen om met hun aandoening om te gaan: De opvattingen van het ziektebeeld zijn belangrijk

Door Yael Benyamini, Tel Aviv Universiteit, Israël, en Evangelos C. Karademas, Universiteit of Kreta, Griekenland.

Anna en Mary zijn beide gezonde vrouwen van 45 jaar, wonend in een grote Europese stad. Elk van hen kent verschillende mensen die COVID-19 hebben opgelopen en zij horen en lezen er voortdurend over. Anna is van mening dat het een zeer ernstige ziekte is. Zij maakt zich dan ook grote zorgen dat als zij deze ziekte zou oplopen, dat zij langdurig last zal hebben van hinderlijke symptomen, ondanks dat ze denkt te herstellen gezien haar leeftijd. Zij werkt zo veel mogelijk thuis, loopt nooit buiten zonder mondkapje en wacht op de volgende vaccinatie.

(more…)