Automaticity, Habit

Wilskracht versus ongezonde verleidingen – spoiler alert – wilskracht verliest meestal

Door Amanda Rebar, Central Queensland University, Australie

Het zal geen verrassing zijn dat onderzoek aantoont dat mensen zich niet altijd gedragen op een manier die het beste is voor hun gezondheid op de lange termijn. De meeste mensen weten bijvoorbeeld wel dat lichaamsbeweging goed is voor hun fysieke en geestelijke gezondheid, maar weinig mensen zorgen ervoor dat ze regelmatig genoeg lichaamsbeweging krijgen. De kans dat iemand die zich voorneemt om te gaan sporten ook daadwerkelijk gaat sporten is slechts 50%. Dat is hetzelfde als kop of munt! Vraag je je wel eens af waarom mensen zich, ondanks hun goede intenties, vaak zo ongezond gedragen? Meer en meer gezondheidspsychologisch onderzoekers denken dat menselijk gedrag beinvloed wordt door twee systemen. Deze ‘dual process’ modellen vormen een nieuwe kijk op hoe we mensen kunnen helpen een gezond leven te leiden, zonder een constante strijd te moeten voeren van wilskracht versus ongezonde verleidingen.

(more…)

Behavioural theory, Intervention design

Het planmatig ontwikkelen van theoretisch en empirisch onderbouwde interventies: Intervention Mapping

Door Gerjo Kok, Maastricht University, Nederland; University of Texas at Houston, USA

Er bestaat een divers aanbod van campagnes en interventies die trachten de volksgezondheid en gezond gedrag in het algemeen te verbeteren. Helaas zijn veel van deze campagnes en interventies niet theoretisch en empirisch onderbouwd. Deze blog beschrijft in het kort welke stappen gezondheidspsychologen nemen als ze interventies ontwikkelen, en laat zien hoe deze verschillen van (en beter zijn dan) interventies die op een andere manier ontwikkeld worden.
(more…)

Interventions, Social Support

Sociale ondersteuning en gezondheidsgedrag: van goede bedoelde tot bekwame ondersteuning

Urte Scholz, University of Zurich & Gertraud (Turu) Stadler, University of Aberdeen

 

Sociale steun lijkt uitsluitend positief te zijn. Wat kan er verkeerd zijn aan anderen een beetje te helpen? Iemand die een gezonde maaltijd bereidt als je gezonder probeert te eten, of iemand die je troost omdat je laatste poging om te stoppen met roken is mislukt. Deze voorbeelden geven al de indruk dat uitsluitend goede bedoelingen om iemand te steunen wellicht niet genoeg zijn. Een partner die gezond voor je kookt of een zus die je 1001 dieet tips geeft kunnen je ook het gevoel geven dat ze beter wat goed voor je is dan jijzelf. Heb je hen gevraagd om te helpen? Vertrouwen ze er niet op dat je uit jezelf gezonder kunt gaan eten? Werkt sociale steun bij gedagsverandering altijd positief? Deze blog geeft behandelaren handvaten om hun clienten te adviseren in het creëeren van nuttige sociale steun. We beginnen met een definitie van wat sociale steun wel, en niet is.

(more…)

Interventions

Korte interventies voor gedragsverandering in de gezondheidszorg

By Stephen Sutton, University of Cambridge, England

Grootschalige problemen vereisen grootschalige oplossingen. Om de ‘Grote 4’ (te weinig lichaambeweging, roken, overmatig eten en alkohol gebruik) aan te pakken hebben we schaalbare interventies nodig die grote groepen mensen bereiken om een beduidend effect te hebben op de volksgezondheid. Een veelbelovende aanpak is het gebruik van korte interventies die aangeboden worden door een behandelaar in de gezondheidszorg. In Groot Brittanie bijvoorbeeld beveelt het Nationale Instituut voor Kwaliteit in Gezondheid en Zorg aan dat primaire zorgverleners kort advies geven over lichaamsbeweging aan niet actieve volwassenen, en dit herhalen bij volgende afspraken.

(more…)

Health Psychology

Gezondheidspsychologie in de dagelijkse praktijk

Karen Morgan, Perdana University Royal College of Surgeons in Ireland Medical School, Kuala Lumpur, Malaysia and Robbert Sanderman, University of Groningen and Health and Technology University of Twente, The Netherlands.

Waarom is gezondheidspsychologie praktisch?

Gezondsheidspsychologie is een jonge, dynamische en snel groeiende discipline binnen de psychologie. Gezondheidspsychologen richten zich op het toepassen van psychologische theorieen en onderzoeksresultaten bij:

  • het bevorderen en behouden van gezondheid, en het voorkomen van ziekte
  • begrijpen hoe mensen reageren op, omgaan met, en herstellen van ziekte
  • persoonlijker maken van behandeling en interventies
  • verbeteren van gezondheidszorg en beleid

(more…)

If-Then Plans, Interventions, Mental Imagery, Planning

Gebruik je fantasie: Benut de kracht van je verbeelding om gezondheidsgedrag te veranderen

Martin S. Hagger, Curtin University, Australia and University of Jyväskylä, Finland and Dominic Conroy, Birkbeck University of London, UK

Wat is verbeelding?

Mensen zijn over het algemeen vrij goed in het zich dingen inbeelden. Je fantaseert bijvoorbeeld over verschillende scenario’s die zich voor kunnen doen, of je dagdroomt over allerlei mogelijkheden. Deze denkbeeldige situaties komen meestal spontaan in je op. Psychologen hebben onderzocht of het mogelijk is om gebruik te maken van verbeelding om beter te worden in het bereiken van bepaalde doelen.

(more…)

If-Then Plans, Planning

The Power of Planning

Peter M. Gollwitzer, New York University

Iedereen heeft slechte gewoontes. Je snoept als je gestresst bent, of drinkt teveel alcohol op een avond met vrienden. Je creeert onnodige stress door je af te laten leiden van je werk door social media , of door onnodige woordenwisselingen met collega’s, familie en vrienden. Hoe kun je deze slechte gewoontes veranderen?

(more…)

Fear is a bad counsellor
Fear, Incentives

Angst is een slechte raadgever

Dr Gjalt-Jorn Peters, Open University, Netherlands

Angst oproepen is een veelgebruikte strategie om menselijk gedrag te veranderen. Kijk bijvoorbeeld naar de angstaanjagende en expliciete beelden die vaak op tabak verpakkingen staan, en naar campagnes voor het gebruik van autogordels en tegen alcohol- en drugsgebruik. Ondanks de populariteit en veelvuldig gebruik van deze angst oproepende methoden blijkt uit onderzoek dat dit niet de beste manier is om gedrag te veranderen, om bewustwording te creeeren, of om mensen kennis bij te brengen.

(more…)

E-health, Interventions

E-Health: Hypes en hoop

Rik Crutzen, Maastricht University, The Netherlands

 

Tegenwoordig gebruiken mensen het internet vaak en voor veel verschillende zaken: van boodschappen doen tot grappige katten plaatjes delen met vrienden aan de andere kant van de wereld. Alles is mogelijk. Het internet wordt ook steeds meer gebruikt in de gezondheidszorg – ook wel e-gezondheid genoemd.

 

(more…)

Financial Incentives, Incentives

Verandert geld echt alles? Het gebruik van financiële stimulans en ontmoediging om gezondheidsgedrag te veranderen.

Jean Adams, Onderzoekscentrum voor Voeding & Activiteit, Universiteit van Cambridge

Sinds oktober vorig jaar brengen grote detailhandelaren in Engeland €0.06 (5p) in rekening bij hun klanten voor ‘eenmalig te gebruiken plastic tasjes’, ondersteund door de wet – dit zijn de dunne plastic zakjes die u in de supermarkt krijgt om uw boodschappen te vervoeren naar huis. De opbrengt wordt door de winkeliers gedoneerd aan goede doelen. In de eerste zes maanden van deze regeling daalde het gebruik van plastic zakjes in de supermarkt met meer dan 90% (dat zijn 7 miljard zakjes minder!) en meer dan €32 miljoen (£29m) werd gedoneerd aan goede doelen. Het is niet moeilijk om te concluderen dat een kleine financiële ontmoediging een grote impact kan hebben op ons gedrag.

 

(more…)