Από Felix Naughton, University of East Anglia, UK
Μεταξύ 25-50% των γυναικών καπνιστών σταματούν το κάπνισμα αφού ανακαλύψουν ότι είναι έγκυοι. Αλλά γιατί οι υπόλοιπες συνεχίζουν να καπνίζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους;
Δεν γνωρίζουν ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι επιβλαβές; Συνήθως το γνωρίζουν. Μία από τις μελέτες μας στο Ηνωμένο Βασίλειο, που περιλάμβανε έγκυούς γυναίκες που είχαν κίνητρα και που δεν είχαν κίνητρα να σταματήσουν, διαπίστωσαν ότι το 99% συμφώνησε σε κάποιο βαθμό με τη δήλωση ότι «το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο μωρό μου» με περίπου το 75% να συμφωνεί πάρα πολύ ή εξαιρετικά. Ωστόσο, λιγότερο από το 10% αυτών απείχαν 12 εβδομάδες αργότερα. Ενώ η προσπάθεια διακοπής είναι πιο πιθανή μεταξύ εκείνων με ισχυρές «πεποιθήσεις βλάβης» για το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη, δεν φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας.
Περίληψη: Οι πεποιθήσεις για τις βλάβες του καπνίσματος κατά την εγκυμοσύνη παίζουν ελάχιστο ρόλο.
Δεν έχουν κίνητρα να σταματήσουν; Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό ισχύει. Στις αρχές της εγκυμοσύνης, η έρευνα μας αποκαλύπτει ότι περίπου οι μισές γυναίκες αναφέρουν ότι σκοπεύουν να σταματήσουν τις επόμενες 30 ημέρες και ένα παρόμοιο ποσοστό κάνει μια προσπάθεια να σταματήσει. Καθώς η εγκυμοσύνη συνεχίζεται, το κίνητρο για διακοπή φαίνεται να μειώνεται. Παραδόξως, το κίνητρο δεν βελτιώνει τις πιθανότητες επιτυχίας για μια απόπειρα διακοπής. Το ίδιο ισχύει και για τις μη εγκύους καπνιστές. Επιπλέον, οι ανασκοπήσεις τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών που αξιολογούν τις παρεμβάσεις κινητήριων συνεντεύξεων (Motivational Interviewing), μια συμβουλευτική προσέγγιση εν μέρει με στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους να ενισχύσουν τα κίνητρά τους για αλλαγή συμπεριφοράς, βρίσκουμε ότι αυτή η προσέγγιση δεν είναι αποτελεσματική για διακοπή κατά την εγκυμοσύνη.
Περίληψη: Το κίνητρο αυξάνει τις πιθανότητες μιας γυναίκας να κάνει μια προσπάθεια να σταματήσει, αλλά από μόνη της δεν αρκεί να τους οδηγήσει στην αποχή.
Δεν ενδιαφέρονται να λάβουν βοήθεια για να σταματήσουν; Και πάλι, αυτό ισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά όχι σε όλες. Διαπιστώσαμε ότι περίπου οι μισές έγκυοι γυναίκες χρειάζονται βοήθεια για να σταματήσουν το κάπνισμα όταν βρίσκονται στην αρχή της εγκυμοσύνης. Σε αντίθεση με τα κίνητρα, τα επίπεδα ενδιαφέροντος στη στήριξη παρέμειναν μέχρι τα τέλη της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, μόνο περίπου μία στις δέκα ανέφερε ότι έχει πρόσβαση σε ρουτίνα υποστήριξη διακοπής του καπνίσματος ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Όσοι το έκαναν, ανέφεραν ότι είχαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον να το κάνουν νωρίς στην εγκυμοσύνη τους. Μιλώντας σε έναν επαγγελματία υγείας σχετικά με τη διακοπή συσχετίστηκε έντονα με το ενδιαφέρον πρόσβασης στην υποστήριξη, οπότε αυτός μπορεί να είναι ένας απλός τρόπος για να αυξήσετε την πρόσβαση στη βοήθεια.
Περίληψη: Μιλώντας σε μια έγκυο γυναίκα σχετικά με την παραίτηση μπορεί να αυξήσει το ενδιαφέρον της για υποστήριξη, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να αυξήσει την πιθανότητα πρόσβασης σε αυτήν.
Δεν υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι να βοηθήσετε τις εγκύους γυναίκες; Ευτυχώς υπάρχουν. Μελέτες έχουν δείξει ότι η συμπεριφορική υποστήριξη, οι δομημένες συμβουλές και η βοήθεια για τη διαχείριση των συμπεριφορικών πτυχών του καπνίσματος και της διακοπής (αν και όχι κινητήριας συνέντευξης), είτε παραδίδονται ένα προς ένα είτε σε μορφή αυτοβοήθειας, είτε έντυπων είτε ψηφιακών πόρων, μπορούν να βοηθήσουν την έγκυο να σταματήσει το κάπνισμα. Η προσθήκη θεραπείας αντικατάστασης νικοτίνης (NRT) στη συμπεριφορική υποστήριξη για γυναίκες με μέτρια ή υψηλή εξάρτηση από τη νικοτίνη είναι πιθανό να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της υποστήριξης. Ωστόσο, τα στοιχεία είναι αρκετά αδύναμα, πιθανότατα επειδή πολλές δοκιμές αναφέρουν κακή τήρηση του NRT. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις ανησυχίες ότι η νικοτίνη είναι επιβλαβής για το μωρό. Ωστόσο, μια ανασκόπηση μελετώντας τις υψηλότερης ποιότητας μελέτες που περιλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες γυναίκες και μωρά διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις βλάβης από τη χρήση NRT κατά την εγκυμοσύνη. Με βάση αυτό, οι γυναίκες μπορούν να βεβαιωθούν ότι τυχόν κίνδυνοι από τη χρήση NRT είναι χαμηλοί, σε σχέση με τη συνεχιζόμενη χρήση καπνού. Ένας λιγότερο γνωστός παράγοντας είναι ότι οι έγκυοι γυναίκες διαλύουν τη νικοτίνη στο σώμα τους δύο φορές πιο γρήγορα σε σύγκριση με τις μη εγκύους, λόγω του αυξημένου μεταβολισμού. Αυτό σημαίνει ότι οι έγκυοι γυναίκες θα χρειαστούν περισσότερο NRT από το συνηθισμένο για να μειώσουν τον πόθο και την απόσυρση. Συνήθως όμως, οι γυναίκες και οι επαγγελματίες υγείας προτιμούν να χρησιμοποιούν λιγότερο NRT από το συνηθισμένο.
Άλλες μορφές παράδοσης νικοτίνης, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, μπορεί να είναι τόσο αποτελεσματικές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και εκτός της εγκυμοσύνης, αλλά προς το παρόν δεν έχουμε τα στοιχεία που να υποστηρίζουν τη σύστασή τους. Οι βλάβες από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι πιθανό να είναι σημαντικά μικρότερες από αυτές του καπνού. Εάν οι έγκυοι γυναίκες θέλουν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τσιγάρα για να τους βοηθήσουν να σταματήσουν το κάπνισμα, τότε συμβουλές που παρέχονται στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι να τις υποστηρίξουν να το κάνουν αυτό. Μια άλλη αποτελεσματική προσέγγιση είναι η παροχή οικονομικών κινήτρων για την επίτευξη αποχής, όταν παρέχεται παράλληλα με τη συμπεριφορική υποστήριξη. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα κίνητρα, είναι η πιο αποτελεσματική προσέγγιση που γνωρίζουμε.
Περίληψη: Η συμπεριφορική υποστήριξη, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με θεραπεία αντικατάστασης νικοτίνης για όσους δείχνουν εξάρτηση από τη νικοτίνη και / ή με οικονομικά κίνητρα, είναι αποτελεσματική.
Πρακτικές Συμβουλές
- Παρέχετε στις γυναίκες που καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη, πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους του καπνίσματος για αυτές και το μωρό τους και προσφέρετε σε όλες τις γυναίκες υποστήριξη ανεξάρτητα από το κίνητρό τους να σταματήσουν το κάπνισμα. Για όσες το απορρίπτουν, συνεχίστε να προσφέρετε υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους.
- Παρέχετε δομημένη συμπεριφορική υποστήριξη, είτε μεμονωμένα είτε για αυτοβοήθεια, που να παρέχεται σε έντυπη μορφή ή ψηφιακά, σε όσες δέχονται υποστήριξη. Όμως όχι κινητήρια συνέντευξη.
- Η αποτελεσματικότητα της συμπεριφορικής υποστήριξης πιθανότατα θα αυξηθεί με την προσφορά θεραπείας αντικατάστασης νικοτίνης (NRT) για γυναίκες που εμφανίζουν μέτρια έως υψηλή εξάρτηση από τη νικοτίνη. Ωστόσο, πρέπει να υποστηριχθούν οι γυναίκες για να την χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά, για να μεγιστοποιήσουν την τήρηση και να αντιμετωπίσουν τυχόν αβάσιμες ανησυχίες σχετικά με τη χρήση της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εάν οι γυναίκες θέλουν να χρησιμοποιήσουν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα για να σταματήσουν, τότε αυτό μπορεί να τους βοηθήσει και πρέπει να θεωρηθεί ως προσέγγιση ελαχιστοποίησης των βλαβών.
- Εάν προσφέρεται NRT, ενθαρρύνετε τις γυναίκες να χρησιμοποιούν δύο μορφές («συνδυαστική θεραπεία») για τη μεγιστοποίηση της υποκατάστασης νικοτίνης και για τη μείωση των επιθυμιών και των συμπτωμάτων στέρησης.
- Εάν το επιτρέπουν οι πόροι, προσφέρετε οικονομικά κίνητρα για αποχή, ανάλογα με την παροχή επαλήθευσης, π.χ. ένα τεστ αναπνοής χρησιμοποιώντας μια οθόνη μονοξειδίου του άνθρακα (CO).
Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων: Ο Δρ Felix Naughton δεν έχει δεσμούς ή οικονομική συμμετοχή με οποιονδήποτε κατασκευαστή θεραπείας αντικατάστασης νικοτίνης ή ηλεκτρονικών τσιγάρων.
[Μετάφραση από Άγγελο Κασσιανό]
