Jak zachować dobre samopoczucie zostając w domu?

Dr Federica Picariello and Professor Rona Moss-Morris, King’s College London, Wielka Brytania

W ciągu zaledwie kilku tygodni w wyniku pandemii COVID-19 codzienne życie  na całym świecie zmieniło się diametralnie, a nasza przyszłość stała się niepewna. Poza natychmiastową i pilną potrzebą spowolnienia rozprzestrzeniania się COVID-19 poprzez szybką i szeroko zakrojoną zmianę zachowań (tj. izolację, dystans społeczny i kwarantannę), należy rozważyć wpływ pandemii na psychiczny i fizyczny dobrostan, co umożliwi wczesną interwencję i złagodzi jej długoterminowe konsekwencje.

(more…)

Jak długoterminowo utrzymać zmianę zachowań zdrowotnych?

Dominika Kwasnicka, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wrocław, Polska i University of Melbourne, Australia

Ostatecznym celem programów promocji zdrowia jest wprowadzenie długotrwałych zmian.  Istotną rolę w poprawie wyników zdrowotnych i utrzymaniu zmiany zachowań zdrowotnych mogą odegrać pracownicy ochrony służby zdrowia, pomagając pacjentom. Wiemy, że trudno zainicjować samą zmianę zachowania, a jej kontynuowanie bywa jeszcze większym wyzwaniem. Jednym z kluczowych pytań w psychologii zdrowia jest więc to, dlaczego utrzymanie zachowań zdrowotnych jest aż tak trudne.

(more…)

Nie chowaj głowy w piasek! Korzyści z pomagania ludziom w monitorowaniu własnych postępów

Thomas L. Webb, Department of Psychology, The University of Sheffield, Wielka Brytania

Jak osiągnąć swój cel: zmniejszyć ilość zjadanego cukru i stracić 10 kilogramów? Prawdopodobnie tak naprawdę nie wiesz, a nawet nie chcesz wiedzieć, w jaki sposób to zrobić. W takich sytuacjach bowiem ludzie zazwyczaj zachowują się jak strusie i chowają głowę w piasek, celowo unikając lub odrzucając informacje, które pomogłyby im w monitorowaniu postępów w realizacji celu. Badania nad “problemem strusia” sugerują, że ludzie nie sprawdzają swoich postępów (np. ważenie się, sprawdzanie składu produktów żywnościowych) przynajmniej częściowo z powodu dyskomfortu, jaki może się z tym wiązać (np. zdają sobie sprawę, że ważą więcej niż się spodziewali i że nadal jedzą za dużo cukru). Z kolei teoria i badania empiryczne wskazują, że śledzenie postępów pomaga uświadomić sobie rozbieżność pomiędzy obecnym a pożądanym stanem, co sprzyja podjęciu działań. Wynika z tego, że unikanie monitorowania utrudnia sformułowanie  zarówno potrzeby, jak  i sposobu działania. Zidentyfikowanie „problemu strusia” stanowi zatem dla pracowników służby zdrowia (i innych profesjonalistów) doskonałą okazję do wspierania efektywnego monitorowania. Tym bardziej, że pomaga ono w osiąganiu celów w różnych dziedzinach, co potwierdzają wyniki licznych badań.

(more…)

Pandemia COVID – 19 z perspektywy nauk behawioralnych

Shane Timmons, Economic and Social Research Institute, Ireland

Rządy na całym świecie zmobilizowały się do podjęcia prób kontrolowania rozprzestrzeniania się nowego koronawirusa, ale sukces podjętych działań zależeć będzie przede wszystkim od zachowań pojedynczych osób . My – Behavioural Research Unit  w Instytucie Badań Gospodarczych i Społecznych w Dublinie – współpracujemy z irlandzkim Departamentem Zdrowia nad tworzeniem informacji publicznej na temat działań podjętych przez władze w związku z pandemią COVID-19. W ramach tej pracy przejrzeliśmy ponad 100 prac naukowych i rozpoczęliśmy testowanie sposobów skutecznego komunikowania się ze społeczeństwem i wskazówek dla osób wykorzystujących psychologię zdrowia w praktyce. W naszym przeglądzie badań naukowych skupimy się na literaturze z trzech obszarów, które pojawiały się w przekazie o zdrowiu publicznym w wielu krajach: higieny rąk, dotykania twarzy i izolacji. Zajmiemy się także literaturą na temat motywowania do pomocnych zachowań i skutecznego komunikowania się w sytuacji kryzysowej.

(more…)

ZNACZENIE POMIARU STRATEGII RADZENIA SOBIE ZE STRESEM STOSOWANYCH PRZEZ KLIENTA

Nadia Garnefski i Vivian Kraaij, Department of Clinical Psychology, Leiden University, Holandia

“Rob właśnie usłyszał, że ma HIV (negatywne zdarzenie). Uważa się za winnego tej sytuacji (samoobwinianie) i unika spotkania ze swoimi przyjaciółmi (wycofanie się). To wszystko sprawiło, że odczuwa smutek. Siedząc w domu, nie może przestać myśleć o swoich uczuciach (ruminacja) i uważa, że to, co mu się przytrafiło, jest totalna tragedią (katastrofizacja). Ponieważ jest przygnębiony i ma mało energii, coraz bardziej się wycofuje z codziennej aktywności. To czyni go jeszcze bardziej przygnębionym. W ten sposób, Rob znalazł się w błędnym kole.”

(more…)

Czy Twoi klienci przyjmują postawę defensywną? Jeśli tak, to pomóc może autoafimacja.

Peter Harris i Ian Hadden, The Self-Affirmation Research Group, School of Psychology, University of Sussex, UK

Czy kiedykolwiek byłeś niechętny, by stawić czoła czemuś, co wolałbyś ignorować? Może było to Twoje zamiłowanie do czegoś szkodliwego, co jednak jesz zbyt często, albo uporczywe unikanie kontrolnych badań lekarskich? Cóż, nie jesteś sam. Większość z nas uważa siebie za rozsądne i kompetentne osoby. Wiadomość, że nasze zachowania są nierozsądne i niekompetentne, może być zatem mocno konfrontująca. W konsekwencji całkiem sprawnie wychodzi nam przyjmowanie postawy defensywnej wobec informacji, których wolelibyśmy nie słyszeć.

(more…)

Bycie lepszą wersją siebie jako powód zmiany zachowań

Winifred Gebhardt, Leiden University, Holandia

Około 9 lat temu z dnia na dzień zostałam wegetarianką. Główny bohater powieści, którą wówczas czytałam, wyjaśnił, że nie może jeść niczego, “w czym kiedyś biło serce”. Kilka tych słów uderzyło  mnie, niczym piorun. Zdałam sobie sprawę, że oddają to, co właśnie czułam. Od razu przestałam jeść mięso i ryby i od tamtej pory nie miałam żadnych problemów z utrzymaniem nowej diety. Nowe zachowanie idealnie pasowało do własnego wyobrażenia na swój temat. 

Odwrotna sytuacja, w przeszłości uprawiałam regularnie jogging i z łatwością pokonywałam siedmiokilometrowe odcinki. Nigdy jednak nie uważałam się za “sportowca”, ale gdy tylko pojawiały się przeszkody, takie jak choroba, zamieniałam się w lenia. Teraz nie staram się już być “sportowcem”, ale kiedy tylko mogę, chodzę. Uważam się za „aktywną” osobę . 

(more…)

Badanie typu N= 1: Czego możemy się dowiedzieć, badając jednostkę

Marie Johnston i Derek Johnston, University of Aberdeen, Szkocja

Praktycy często chcą rozwiązać problem, który dotyczy pojedynczej osoby, jednego zespołu, jednego szpitala lub jednego regionu, itp.. Na przykład, istotne może być przyjrzenie się zwyczajom żywieniowym otyłego mężczyzny: jak często podjada, kiedy i gdzie oraz czy stres nasila to zachowanie. Albo sprawdzenie, jak często członkowie konkretnego zespołu opieki zdrowotnej pomijają higienę rąk, czy dzieje się to częściej, gdy jest za mało personelu i czy instrukcje umieszczone na oddziale poprawiają tę higienę.  Można też eksplorować źródła błędów klinicznych, to znaczy, czy pojawiają się na konkretnych oddziałach, czy popełniają je tylko niektóre grupy pracowników. Można też, już na poziomie polityk publicznych, sprawdzić, jak działa wprowadzenie nowych przepisów, jak na przykład zakaz palenia na wskaźnik palenia.   

Możesz szukać odpowiedzi na powyższe kwestie, bezpośrednio pytając ludzi, co myślą lub pamiętają, ale lepiej jest poprosić o obserwację konkretnych zachowań i zjawisk w określonych momentach i miejscach, aby uniknąć problemów związanych z tendencyjnością odpowiedzi i zapominaniem. Najnowsze osiągnięcia technologiczne, takie jak monitorowanie różnych zjawisk przy użyciu smartfonów, ułatwiają obserwowanie ich dynamiki w czasie rzeczywistym. 

Badania typu N =1 mają jednak sens tylko wówczas, gdy interesujący nas problem daje się oceniać wielokrotnie celem uchwycenia zmian następujących w czasie. Tym samym, można opisać problem i określić, czy w konkretnych okolicznościach ulega on poprawie czy pogorszeniu. Można też wprowadzić interwencję lub leczenie i ocenić, czy przynoszą one zamierzony efekt.

Najprostszą oceną zebranych danych jest obserwacja trendów na wykresie, podobnym do tych, umieszczonych poniżej. Tego typu eksploracja stanowi istotny krok w  analizie wyników badania N = 1 i może być już wystarczająca. Dodatkowo, można zastosować odpowiednie metody analiz statystycznych dla tego typu danych, choć nadal opracowywane są bardziej złożone metody (np. metody oceny dynamiki zmian).

(more…)

Aktywność fizyczna w starszym wieku: jak dużo wystarcza?

 Anne Tiedemann, The University of Sydney, Australia

“Brak aktywności niszczy dobrą kondycję każdej istoty ludzkiej, a ruch i systematyczne ćwiczenia fizyczne ratują ją i chronią”…. Platon, 400 p.n.e.

Od dawna wiadomo, że uczynienie z aktywności fizycznej regularnego nawyku jest ważne dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Kampanie promujące zdrowie są jednak kierowane głównie do dzieci i młodzieży, mniej uwagi poświęca się znaczeniu aktywności fizycznej u osób w wieku 65+. Tymczasem, to starszy wiek właśnie jest okresem, w którym aktywność fizyczna powinna stać się częścią każdego dnia.

(more…)

Podnoszenie tematu wagi podczas konsultacji

Jane Ogden, University of Surrey, UK

Nadwaga jest niewątpliwie jednym z problemów, o którym należy rozmawiać w czasie konsultacji. Ale próby podjęcia tego tematu mogą napotkać na nieprzewidziane przeszkody. Niektórzy pacjenci mogą mieć już dość uwag lekarzy i personelu medycznego na temat  swojej nadwagi („Musi pan/pani schudnąć”) za każdym razem, gdy korzystają z opieki zdrowotnej: niezależnie od tego, czy przyszli z powodu bólu gardła, wymazu z szyjki macicy czy potencjalnego problemu z sercem. Ich niechęć może być spowodowana, tym, że przez większość życia doświadczali tego typu napiętnowania i są przekonani, że każdy postrzega ich przez pryzmat ich wagi. W przypadku innych osób, mogą nie uważać swojej wagi za problem i będą czuły się obrażone lub zaskoczone, kiedy kwestia nadwagi zostanie poruszona. Jeszcze inni mogą po prostu nie chcieć rozmawiać na ten temat i blokować tego typu próby, myśląc: “Co ty możesz wiedzieć o otyłości – jesteś chudy / gruby / zbyt młody / zbyt stary” lub “Nauka zawsze się myli”. Rozmowa o nadwadze pacjenta wymaga zatem planowania działania z uwzględnieniem tego, “kiedy,” “jak” i “co” się powie. 

(more…)