Positieve psychologie interventies op het werk

Door Alexandra Michel, Federal Institute for Occupational Health and Safety, Duitsland, en Annekatrin Hoppe, Humboldt Universität, Duitsland

Werknemers brengen een groot gedeelte van hun tijd door op het werk. Het is dan ook niet opzienbarend dat lagere werkdruk en meer hulpmiddelen (met hulpmiddelen bedoelen we hier zaken als autonomie, sociale steun, zelfredzaamheid, etc.) belangrijk zijn voor balans tussen werk en prive leven, welzijn, en gezondheid. In de laatste jaren heeft onderzoek zich niet alleen gericht op hulp bij de negatieve consequenties van werkstress, maar ook op manieren om het welzijn van werknemers te verhogen. Vooral het promoten van positieve psychologie interventies op het werk is een nieuwe richting in de arbeidsgezondheidspsychologie. Positieve psychologie interventies richten zich op het opbouwen van hulpmiddelen en het voorkomen van verlies van die hulpmiddelen. De interventies bevatten activiteiten die tot doel hebben om positieve gevoelens, gedrag en cognities te bevorderen. In deze blog laten we drie korte interventies zien die werknemers helpen om hun hulpmiddelen op te bouwen en welzijn op het werk te verhogen.

  1. Hoe kan ik meer positieve aspecten van mijn werk zien, ervaren en waarderen?

Cognitieve strategieen, zoals positief denken en het waarderen van positieve ervaringen op het werk, kunnen werknemers helpen om positieve emoties te verhogen en zich beter te voelen. In onze interventie studie vroegen we zorgverleners om aan een positieve en zinvolle gebeurtenis te denken die ze op het werk hadden meegemaakt. Dit kon bijvoorbeeld een leuke interactie met een patient zijn, een fijn gesprek met een collega, of een behandelsucces. We vroegen de zorgverleners om een tijdje na te denken over de positieve ervaring en te genieten van de herinnering. Deze oefening met audio instructies duurde vijf minuten, en werd tien opeenvolgende werkdagen herhaald. Na deze periode rapporteerden zorgverleners die de oefening hadden gedaan minder vermoeidheid en emotionele uitputting dan zorgverleners die de instructies niet hadden gekregen. Voornamelijk zorgverleners met een grote behoefte aan herstel, bijvoorbeeld omdat ze over het algemeen weinig energie hadden, hadden veel aan de oefening in positief denken.

  1. Hoe kan ik nieuwe energie krijgen in mijn werk? Het voordeel van een pauze.

Werkdruk kan energie opslokken en kan leiden tot verminderde betrokkenheid bij het werk, gevoelens van uitputting en vermoeidheid. Korte pauzes kunnen werknemers helpen tijdelijk hun gedachten af te leiden van het werk om zo weer nieuwe energie op te bouwen. We hebben daarvoor twee korte oefeningen ontwikkeld: een gesimuleerde natuuractiviteit (luisteren naar natuurgeluiden, zoals het geluid van vogels of golven); en een spierontspanningsoefening. We noemen zo’n korte pauze een ‘micro-interventie’. Deze kan op de werkplek gedaan worden en geeft de werknemer even rust en afleiding van het werk. In ons onderzoek werden mensen willekeurig ingedeeld in de natuurgeluiden groep of de spierontspanningsgroep. De resultaten laten zien dat beide korte activiteiten, die makkelijk op de werkplek uitgevoerd kunnen worden, de vitaliteit verhogen en vermoeidheid verlagen in de loop van de tien dagen.

  1. Hoe kan ik gedachten over werk uitschakelen en een goede balans vinden tussen werk en prive?

Werknemers die in hun vrije tijd veel over het werk nadenken en emotioneel betrokken blijven vinden het vaak moeilijk zich af te sluiten of los te maken van het werk. Dit kan leiden tot een slechtere balans tussen werk en prive leven. Op basis van ‘boundary theory’ (grenstheorie) hebben we een interventie ontwikkeld die werknemers helpt om op hun eigen manier werk en prive dan wel te scheiden, dan wel te integreren. Onze online interventie leert mindfulness als een cognitief-emotionele strategie om grenzen te bepalen. Mindfulness is een toestand waarin iemand zich bewust is van ervaringen zonder daarover te oordelen. In onze interventie reflecteerden werknemers op hun segmentatie strategieen (de startegieen die bedoeld zijn om werk en prive van elkaar gescheiden te houden) en leerden ze mindful ademhalingstechnieken die hen hielpen zich op het moment te richten, en ongewenste werkgerelateerde cognities en gevoelens los te laten. Dit hielp werknemers om zich te richten op een specifieke prive activiteit (bijvoorbeeld spelen met de kinderen thuis) en werk-gerelateerde zorgen te vergeten. Onze resultaten lieten zien dat werknemers in de interventiegroep, vergeleken met een controle groep, minder emotionele uitputting, negatieve gevoelens, en stress over de balans tussen werk en prive leven ervaarden, en meer psychologische loskoppeling en tevredenheid ervaarden.

Conclusie

Interventies voor positieve werk reflectie, rustpauzes, en scheiding van werk en prive leven kan werknemers helpen hulpmiddelen op te bouwen en hun welzijn te verhogen. Voor organisaties en werknemers zien we de volgende voordelen: de interventies kunnen gemakkelijk geintegreerd worden in de werkdag tijdens korte pauzes, of in de avonduren. Ze kunnen toegepast worden in veel soorten banen en kunnen online beschikbaar gemaakt worden via smartfoon apps, of op papier. Organisaties en werknemers moeten in gedachten houden dat vooral werknemers met een hoge werkdruk of emotioneel veeleisende taken voordeel hebben bij deze interventies, en dat lange termijn effecten van de interventies nog niet bekend zijn. Tot slot zijn deze individuele interventies niet noodzakelijk een vervanging voor uitgebreidere gezondheidspromotie actieiteiten op de werkplek die werkomstandigheden op een meer holistische manier pogen te verhogen (bijvoorbeeld werkdruk verminderen, teambuilding, training voor leidinggevenden, etc.).

Praktische tips

  • Denk tijdens de lunchpauze, of na het werk, aan iets wat goed ging op het werk. Bijvoorbeeld een goed gesprek met een collega, een succesvolle presentatie, of een taak waar je plezier in had.
  • Plan korte pauzes gedurende de werkdag om je even los te maken en op te laden. Gebruik de pauzes om te ontspannen, te mediteren, of om een wandeling te maken.
  • Probeer je los te koppelen van werk. Korte mindfulness ademhalingstechnieken kunnen je helpen om te focussen op het moment en ongewenste gedachten en emoties los te laten.

[vertaald door Anne van Dongen]